İnanç Turizmi Merkezi Olarak Mevlana Müzesi ile Şeyh Şaban-ı Veli Külliyesi’nin Değerlendirilmesi
Oğuz ÇAM, Hakkı ÇILGINOĞLU
Özet
Anadolu’nun dört manevi direğinden iki tanesi olan Mevlana Celaleddin Rumi ve Şeyh Şaban-ı Veli’nin inanç turizmindeki potansiyelinin değerlendirilmesi, insanlar arasında bu önemli şahsiyetlerin unutulmasını engellemek ve önemli yapılarının inanç turizmi potansiyeli ve kültürel zenginliğinin ön plana çıkarılıp tanıtılarak turizm açısından avantajlarının, fırsatlarının irdelenmesini sağlamak amacıyla bu tür bir araştırma gerçekleştirilmiştir. Mevlana ve Şeyh Şaban-ı Veli, Anadolu’nun sosyal yaşantısında kültüründe ve inancında önemli bir yere sahiptir. Bu zatların ulusal ve uluslararası platformlarda yeteri kadar tanıtılmadığı göze çarpmaktadır. Bu araştırmada sosyal bilimlerde araştırma metotlarından olan nitel araştırma metodu kullanılması uygun görülmüştür. Bu araştırmanın veri toplama aracı görüşme formu tekniği olup, toplanan veriler betimsel analizle analiz edilmektedir. Bulgular: Araştırmaya katılanların çoğu Şeyh Şaban-ı Veli ve Mevlana’nın sözlerinin anlam ve öneminin bilincindedirler. Hz. Pir Şeyh Şaban-ı Veli Külliyesi’nde düzenlenen etkinlikler denilince insanların akılları ilk gelenler; Kur’an-ı Kerim tilavetleri, ilahi okumalar, toplu dua yapmalar, cumartesi günleri İlim Hikmet Sofrası sohbetleri ve sempozyumlar olmaktadır. Hz. Mevlana’yı anma etkinlikleri ve törenleri kapsamında katılımcıların çoğunun semanın (Ayin-i Şerif) öne çıktığını dile getirmektedirler. Sema yaparken yapılan her hareketin öneminden, kullanılan her bir nesnenin bir anlamı olduğundan bahsedilmektedir. Araştırmaya katılan kişilerin büyük çoğunluğu Hz. Mevlana ve Hz. Pir Şeyh Şaban-ı Veli’nin yaşamış olduğu illeri, inanç turizmi bakımdan huzur ve mutluluk verici manevi ortamlar, Evtad-ı Erbaa’nın ikisinin yaşamını sürdürdüğü özel topraklar olarak değerlendirmektedir. Hz. Pir Şeyh Şaban-ı Veli Külliyesi’ne gerçekleştirilen ziyaretlerin az, Mevlana Müzesi’ne gerçekleştirilen ziyaretlerin fazla olduğu görülmektedir. Sonuç: Şeyh Şaban-ı Veli Külliyesi, Kastamonu için önemli bir potansiyel kaynak teşkil etmektedir. Mevlana Müzesi Konya ve Türkiye açısından çok önemli olmaktadır. Hz. Mevlana hayat görüşü ve yaşamıyla diğer insanlara örnek olmaktadır. Onları aydınlatmakta, hayata bakış açılarını değiştirmektedir.