CUMHURİYET DÖNEMİNDE TOKAT MEVLEVİHANESİ’NİN KULLANIM ALANLARI YAPILAN RESTORASYONLAR VE BUGÜNKÜ KONUMU
Hasan AKAR
ÖZET
Anadolu’nun bilinen tarihinde eski yerleşim bölgelerinden biri olan Tokat’ın Mevlevilikle tanışması Mevlana’nın yaşadığı dönemdedir. Mevlana’nın müritlerinden Selçuklu Hükümdarı IV. Kılıçaslan’ın Pervane unvanıyla görevlendirdiği vezirlerinden Muinedd.in Süleyman’ın daveti, Mevlana’nın izniyle Şeyh Fahredd.in Irili buraya gelerek adına inşa ecillen hangahta şeyhlik göreviyle Mevleviliği.n yörede yaygınlaşmasına çalışmıştır.
Tokat’taki Mevlevihanenin varlığına dair bilgilere 859/1455 tarihli Tahtir Defterinde ulaşılmaktadır. Kayıtlara göre şehirde Mevlevihane adıyla bir mahallede 32 hane yaşamaktadır.
Sonraki dönemde Timur’un Anadolu’yu istilasıyla 1471 yılında harap ecillen şehirde mahallenin hanesinin azaldığı görülmekte, 1576 tarihli Defter-i Efkaf-ı Rum vakıf kayıtlarında Mevlevihane adına rastlanılmamaktadır.
Bugüne ulaşan Mevlevihane’nin yeri ve yapılışına dair bilgiler 17. yüzyıla dayanmaktadır. Mevlevihane 1048/1638 yılında Yeniçeri Ağası Muslu Ağa tarafından inşa ettirilmiş ve yapılan binanın yaşatılması için vakıf da kurdurmuştur.