MADENİ EŞYALAR

MADENİ EŞYALAR

MADENİ EŞYALAR 800 604 Hz. Mevlâna Dergâhı
  1. Buhurdan

Pirinç. Env.No. 399.Yü’k. 17.5 cm. Selçuklu. 13. yy-

Kürevî kandil pirinç malzemeden kazıma ve ajur tekniğinde yapılmıştır. İki parçalıdır. Kandil üzerinde 8 adet madalyon bulunmaktadır. Madalyonlarda hayvan mücadeleleri ile kuş, deve, aslan figürleri yer almaktadır.

  1. Kandil

Tunç. Env. No. 400. Yük. 27 cm. Selçuklu.13. yy

Sanatçısı. Hasan Bin Ali El Mevlevi.

Küp biçimli kandil, tunç malzemeden ajur tekniğinde yapılmıştır. Kandilin piramidal üst kısmı geometrik bezemelidir. Kandilin gövde kısmında yer alan kapı kanatlarının altında “Amele Hasan bin Ali el Mevlevi” yazısı yer almaktadır. Kanatların yan kısmında karşılıklı olarak stilize edilmiş çift başlı kartal, aslan ve ejder figürleri bulunmaktadır.

  1. Şamdan

Tunç. Env. No. 389. Yük. 20 cm. Selçuklu. 13. yy.

Karaman Maderi Mevlâna’dan müzeye getirilen şamdan klasik Selçuklu şamdanları tipinde, tunç üzerine gümüş kakma işçiliğinde yapılmıştır. Şamdanın mumluğunda, boyun kısmında ve gövdesinde yazı kuşakları ile kuş ve insan figürleri yer almaktadır.

  1. Şamdan

Pirinç. Env. No. 391. Yük. 21 cm. Selçuklu. 13. yy.

Pirinç üzerine gümüş kakma tekniğinde yapılmıştır. Şamdanın mumluk, boyun kısmı ve gövdesinde gülbezek motifli bezeme bulunmaktadır. Kaide kasnağında küfi hatla yazılmış yazı kuşağı vardır.

  1. Şamdan

Tunç. Env. No. 388. Yük. 20 cm. Selçuklu. 13. yy.

Çan biçimli şamdan tunç malzemeden kabartma ve kakma tekniğinde yapılmıştır. Şamdanın gövdesinde altı madalyon içerisinde bağdaş kurmuş insan figürleri yer almaktadır.

  1. Vazo

Pirinç. Env. No. 392. Yük. 38.5 cm. 14.yy.

Eski Konya Müzesi’nden Mevlâna Müzesi’ne getirilmiştir. Pirinç malzemeden kazıma ve ajur tekniğinde yapılmıştır. Vazonun gövdesinde, 22 adet oval madalyon içerisinde oturmuş insan figürleri ile eşek başlı insan figürleri bulunmaktadır.

  1. Nisan Tası

Bronz üzerine gümüş altın kakma. Env.No. 384. Yük.140 cm. İlhanlı.1327.

Bronz malzemeden altın ve gümüş kakma tekniğinde yapılmış olan eser dört parçadır. Kaide, bilezik, gövde ve kapaktan oluşan Nisan Tasının kapağının üzerinde horoz figürü yer almaktadır. Yazı kuşakları altın ve gümüş kakmalı madalyonlar ile bezenmiş olan eser İlhanlı Hükümdarı Ebu Said Bahadır Han tarafından yaptırılarak Mevlevi Dergâhına hediye olarak gönder­ilmiştir. Bu eser içerisinde Nisan yağmurlarının topla­narak Mevlâna’nın sarığının ucu suya batırıldıktan sonra ziyaretçilere dağıtıldığı, hatta kurak geçen senelerde tarlalara bu suyun serpildiğini yaşlı Mevleviler anlatmaktadır.

 

  1. Şamdan

Pirinç. Env. No. 398. Yük. 126 cm. Osmanlı. 16. yy.

Bronz ve gümüş malzemeden yapılmıştır.

Şamdanı Gedik Ahmet Paşa’nın Kıbrıs’ın fethinden sonra Mevlevi Dergâhı’na teberrüken vakf ettiği 1851 tarihli müze envanter kayıtlarından anlaşılmaktadır. Şamdan Hz. Mevlâ’nın Türbesinde sergilenmektedir. Şamdanın kolları bronz malzemeden yapılmıştır. Kollar stilize edilmiş ejder figürü şeklindedir. Kolların üzerinde karanfil ve lale motiflerinin arasında kuş figürleri bulunmaktadır.

  1. Şamdan

Pirinç. Env. No. 385. Yük. 58. cm 16. yy.

Sütün biçimli şamdanın gövdesi 14 köşelidir. Gövde üzerinde iki kulpu bulunan şamdan, savat işçiliğinde palmet ve rumi süslemelere sahiptir. Gövde ve mumluk kenarında madalyonlar içerisine alınmış yazı kuşakları vardır.

  1. Şamdan

Pirinç. Env. No. 387. Yük. 55 cm. 16. yy.

Pirinç malzemeden savat işçiliğinde yapılmıştır. Gövde palmet ve rumi motifleriyle bezenmiştir. Gövde ve mumluk kenarında kırmızı boyalı zemin üzerinde Farsça yazılmış yazı kuşakları bulunmaktadır.

  1. Şamdan

Pirinç. Env. No. 386. Yük. 54 cm. Osmanlı. 17. yy.

12 köşeli şamdan pirinç malzemeden yapılmıştır. Gövde üzerinde Farsça yazılmış yazı kuşakları yer almaktadır. Şamdan savat işçiliğinde bitkisel bezemeli madalyonlarla süslenmiştir.

  1. Şamdan

Pirinç. Env. No. 390. Yük. 66.5 cm. Osmanlı. 17. yy.

Pirinç malzemeden ajur tekniğinde yapılmış olan şamdan 6 parçadır. Boyun ve bilezikleri delinerek bezenmiştir. Üzerinde kazıma tekniğinde yapılmış bitkisel bezemeler yer almaktadır.

13- Asma Kandil

Pirinç. Env. No. 393. Yük. 45 cm. Osmanlı. 19. yy.

Pirinç malzemeden ajur tekniğinde yapılmıştır. Kubbe biçiminde olan kandilin üzerinde 5 köşeli yıldız ve ay motifi yer almaktadır. Altlığında 9 adet cam bulunmaktadır.

  1. Şamdan

Bakır. Env. No. 397. Yük. 70 cm. Osmanlı. 18. yy.

Can biçimli şamdan bakırdan yapılmış ve tombaklanmıştır. Şamdanın omuzunda Osmanlı Padişahı III. Selim’in tuğrası yer almaktadır.

  1. Şamdan

Gümüş. Env.No. 531. Osmanlı. 18. yy.

Gümüş savatlı şamdan 3 parçalıdır. Kaidesi ve gövdesi üzerinde kazıma tekniğinde yapılmış bitkisel bezemeler yer almaktadır.

  1. Buhurdan

Gümüş. Env. No. 544. yük. 21 cm. Osmanlı. 18. yy.

İki parçalı gümüş buhurdan dilimli gövde ve kapağa sahiptir. Kapak üzerinde yer alan tepelik yaprak biçimindedir.

  1. Buhurdan

Gümüş. Env. No. 546. Yük. 20 cm. Osmanlı. 18. yy.

Gümüş buhurdan ajur ve kazıma tekniğinde yapılmıştır. Kaidesinden başka üç pirinç ayak üzerine oturan buhurdan bitkisel bezemelerle süslenmiştir.

  1. Buhurdan

Gümüş. Env. No. 547. Yük. 25 cm. Osmanlı. 1826.

Ajur ve  kazıma tekniğinde yapılmıştır. 4 ayaklı kaidesi rumi bezemelidir. Ayaklar ejder başıyla sonuçlanmaktadır.

19- Buhurdan

Alpaka. Env. No. 430. Yük. 20 cm. Osmanlı. 19. yy.

Sarı alpakadan yapılmıştır. Buhurdanın ayaklarında ve gövdesinde stilize edilmiş kıvrım dallı yaprak motifleri bulunmaktadır.

  1. Kandil

Altın. Env. No. 449. Yük. 21.5 cm. Osmanlı. 19. yy.

16 ayar altından yapılmış olan kandil vazo biçimlidir. Gövdesinde ajur tekniğinde yapılmış nar çiçeği ve yaprak motifleri yer almaktadır. Kitabesi silik olup “Sahibül hayrat………Sultan binti Murad Sultan” ibaresi okunmaktadır.

  1. Kandil

Altın. Env. No. 450. Yük. 20 cm. Osmanlı. 19. yy.

Altın kandil ajur tekniğinde yapılmıştır. Rumi, palmet ve lale motifleriyle bezenmiştir. Gövde ve boyunda oval biçimli 12 adet camlı çerçeve bulunmaktadır.

  1. Kandil

Pirinç. Env. No. 465. Yük.10 cm. Osmanlı. 19. yy.

Dökme tekniğinde pirinçten yapılmıştır. Altı köşeli gövdesinde oval biçimli camlı çerçeve yer almaktadır.

  1. Kandil

Gümüş. Env. No. 472. Osmanlı. 1660. Ali Paşa’nın hediyesidir.

Gümüş kandil helozoni biçimindedir. Ajur ve tombak tekniğinde yapılmıştır. Göjvdesi palmet ve rumi motifleriyle bezenmiştir. Boyun bölümünde dört adet yazılı madalyon bulunmaktadır. Madalyonlarda “Nezri kandile sesep arz hulus etmektir. Âsitanı kerem Hazreti Mevlâna’ya, ettiki ahde vefa kıldığına pari. Ecrin itsende rahavi Ali Paşa 1071 şehri zilhicceti şerife” yazılıdır.

  1. Kandil

Gümüş. Env.No. 474. Yük. 28 cm. Osmanlı. 17. yy.

Ali paşa tarafından Mevlana Dergahı’na vakfedilen kan­dillerden olmalıdır. 472 nolu kandilin benzeridir.

 

  1. Kandil

Gümüş. Env. No. 488. Yük. 29 cm. Osmanlı. 19. yy.

Gümüş kandil kazıma ve ajur tekniğinde yapılmıştır. Gövdesinde yer alan madalyonlar stilize yaprak motiflidir. Askı kancaları melek figürlüdür.

 

  1. Kandil

Gümüş. Env. No. 495. Yük. 9 cm. Osmanlı. 18. yy.

Gümüş kandil telkari tekniğinde yapılmıştır. Kase biçiminde olan kandilin zincir halkalıkları ejder figürlüdür.

  1. Kandil

Gümüş. Env. No. 499. Yük. 14 cm. Osmanlı. 18. yy.

Gümüş kandil döküm, ajur ve oyma tekniğinde yapılmıştır. Kandilin gövdesinde ve omuz kısmında asma yapraklı üzüm motifleri yer almaktadır.

  1. Çorba Tası

Bakır. Env. No. 401. Yük. 11 cm. İran. 18. yy.

Bakır çorba tasının ayrıca kapağı bulunmaktadır. Gövde ve kapağın tüm yüzeyi bitkisel bezemelidir. Tasın ağız kenarında bordur içerisinde Hafız Şirazi’ye ait beyitler yer almaktadır.

  1. Çorba Tası

Bakır. Env. No. 403. Yük. 11 cm. İran. 19. yy.

Bakırdan yapılmış çorba tasının tüm yüzeyi bitkisel bezemelidir. Tasın boyun kısmında yer alan yazı kuşağında, İmam Ali ile diğer Şia imamlarının isimleri yazılıdır.

  1. Su Tası

Pirinç. Env. No. 409. Yük. 5 cm. Osmanlı. 19. yy.

Pirinçten yapılmış olan şifa tasının tüm yüzeyi yazılarla bezenmiştir. Tasın göbek kısmında Mührü Süleyman içerisinde” Hu Allah” yazısı yer almaktadır.

  1. Mum Makası

Pirinç. Env. No. 435. Uzunluk. 23 cm. Osmanlı. 19. yy.

Pirinç mum makasın kolları kazıma ve kabartma tekniğinde bitkisel bezemelidir. Gövde üzerinde aplik edilmiş yaprak motifleri yer almaktadır.

  1. 3 Anahtar ve Kese

Demir. Kadife- İnci. Env. No. 443. Uzunluk. 16 cm. Osmanlı. 18. yy.

Türbe girişinde bulanan gümüş kapının anahtarıdır. Kadife kesesi klaptan ve inci işlemelidir. Dergâhların açık olduğunda türbedar bu zincirli anahtarı bayram­larda ve Cuma günlerinde boynunu takarak geziyormuş.

  1. Leğen

Gümüş. Env. No. 2837. Yük. 11. cm. Osmanlı. 19.

Mualla ve İsmet Uluğ tarafından müzeye hediye edilmiştir. Gümüş leğen üzerinde Osmanlı Padişahı II. Abdülhamid’in tuğrası yer almaktadır. Leğenin kapağı ajur tekniğinde sümbül motifleriyle bezenmiştir.

  1. Şekerlik

Tombak. Env. No. 3319. Yük. 15 cm. Osmanlı. 19. yy.

Tombak şekerlik iki parçadır. Kapağında stilize edilmiş kıvrım dallı bitkisel bezeme yer almaktadır.

  1. İbrik

Gümüş. Env. No. 2838. Yük. 35 cm. Osmanlı. 19. yy.

Gümüş ibriğin gövdesinde bitkisel çerçeveli ayna motifi yer almaktadır. Kapağında Osmanlı Padişahı II. Abdül­hamid’in tuğrası ve şah damgası bulunmaktadır.

  1. Gümüş Kapı

Ahşap üzeri gümüş kaplama. Yük. 230 cm. Osmanlı. 1599.

Sokullu Mehmed Paşa’nın oğlu Hasan Paşa tarafından yaptırılmıştır. Tilavet Odası’ndan Huzur-ı Pir’e girilen ikinci kapıdır. Osmanlı Sadrazamı Sokullu Mehmet Paşa’nın oğlu Hasan Paşa tarafından Mevlâna Dergâhı’na hediye edilmiştir. İki kanatlı ceviz ağacından yapılmış olan kapı gümüş plakalarla kaplanmıştır. Her kanat üç pano biçiminde tasarlanmıştır. Orta pano cilt kapağı biçiminde şemse ve köşebent motiflidir. Alt ve üst panolarda Celî sülüs hatla yazılmış şu kitabe yer almaktadır:

“Sadr-azam Muhammed’in halefi, vüzerâ serveri Hasan Paşa,

Âsitânına Bâb-ı Monla’nın, etdi elf-ü semânede ihdâ”

37-38. Gümüş Kafes ve Eşik

Yük. 78 cm. Osmanlı. 1597.

Maraş Mirimiranı Mahmud Paşa tarafından kalemkâr İlyas Efendi’ye yaptırılmıştır. Hz. Mevlâna’nın sandukasının ön tarafında yer almaktadır. Alınlığında şair Mâni’nin 32 beyitlik Türkçe şiiri yer almaktadır. Şiiri hattat Mirza Ali işlemiştir.

Osmanlı. 18. yy. yükseklik. 50 cm.

Miracı Simpaye denilen gümüş eşik iki basamaklıdır. Gümüş plakalarla kaplanmıştır. Şeb-i Arus törenlerinde Hz. Mevlâna’nın ölüm saatinde yapılan duadan sonra ziyaretçiler tazimle bu eşiği selamlarlar ve öperler.

39- Kandil

Gümüş.Env. No. 496. çap.27.5 cm. Osmanlı. 18.yy.

Gümüş kandil telkari tekniğinde hasır örgü işçiliğinde yapılmıştır. Gövdesi kase biçimlidir. Askılık kancaları ejder başlıdır. Gövde içerisinde çam kasenin konulduğu tel kaidesi bulunmaktadır.

  1. Şamdan

Bakır. Env. No. 529. Yük. 38.5 cm. Osmanlı. 1766.

Şamdanın kaidesi çan biçimlidir. Gövde üzerinde uzun bir boyun üzerinde mumluk yer almaktadır. Bezemesiz olan şamdanın gövdesinde Ahmet Efendi tarafından vakfedildiği yazılıdır.

  1. Kandil

Cam-pirinç. Env. No. 515. Osmanlı. 19 Yarım daire biçimli cam gövde yaprak biçimli çerçeve içine alınmıştır. Cam üzerinde boyalı bitkisel bezemeler bulunmaktadır. Üç kollu askılık zinciri vardır.

  1. Fener

Pirinç. Env. No. 5773. 20.yy.

Dikdörtgen pirizma biçimli olan şamdanın dört yüzü cam çerçevelidir. Çerçeve kenarları ajur tekniğinde yapılmıştır. Üst kısmı yarım küre şeklindedir.Dört kollu askı zinciri bulunmaktadır.

43- Şamdan

Tunç. Env. No. 1063. Yük. 45 cm. Osmanlı. 17. yy.

Tunç malzemeden yapılmıştır. Gövdesi 10 köşelidir. Gövde üzerinde yazılı madalyonlar ile boyun kısmında kitabe yer almaktadır.

  1. Sakal-ı Şerif Kutusu

Kantaşı, altın, elmas, yakut.Env.No. 441. 4 x6.3 cm. Osmanlı.19. yy.

Mevlâna Dergâhına Halet Efendi tarafından hediye edilmiştir. Dikdörtgen prizma biçiminde olan Sakalı şerif kutusunun yan yüzleri kan taşından yapılmıştır Çerçevesi altındır. Kapakta yer alan bitkisel bezeme 16 tane elmas 17 tane yakutla süslenmiştir.

  1. Kandil

Gümüş. Env. No. 485. Yük. 16 cm. Osmanlı. 18.yy.

İki parçalı kandil gümüşten ajur tekniğinde yapılmıştır. Gövdesinde stilize edilmiş yaprak motifleri taçlandırılmış madalyon içerisine alınmıştır.

  1. Kandil

Gümüş. Env. No. 478. Yük. 16 cm. Osmanlı. 18.yy.

İki parçalı kandil gümüş malzemeden ajur tekniğinde yapılmıştır. Gövde üzerinde ” Kelime-i Tevhid” Arapça olarak yazılmıştır. Kandilin omuz ve gövde kısmında stilize edilmiş bitkisel bezemeler bulunmaktadır.

  1. Kandil

Cam-metal. Env. No. 516. Osmanlı. 19.yy.

Metal yapraklı çerçeve içerisine konulmuş olan cam kase sarı, mavi ve kırmızı renkle boyanmış stilize yaprak ve lale motifleriyle süslenmiştir. Üç kollu askı zinciri bulunmaktadır.

  1. Şamdan

Gümüş. Env. No. 519. Yük. 37.5 cm. Osmanlı. 17. yy.

Gümüş şamdan çan biçimli gövdeye sahiptir. Gövde üzerinde lehimlenmiş mumluk boynu yer almaktadır.

49- Kandil

Gümüş. Env. No. 494. Yük. 32 cm. Osmanlı. 1837.

Semaver biçiminde olan kandil ajur ve kazıma tekniğinde yapılmıştır. Gövde üzerinde yaprak motifli üç askı kancası bulunmaktadır. Gövde kasnağı üzerinde Halil Hamid Paşa merhumun vakfıdır. 1837 yazısı yer almaktadır.

  1. Şifa Tası

Pirinç. Çap. 14.5 cm. Osmanlı. 19.yy.

Kâse biçimli su tasının iç ve dış kısmında bölümlenmiş panolar içerisinde yazılarla bezenmiştir. İç kısımda Ayet el Kürsi, Felak ve Nas sureleri yazılıdır. Tasa tel ile bağlanmış tılsım pulları bulunmaktadır.

  1. Tavus Kuşu

Pirinç. Env. No. 1506. Yük.19.5 cm.Osmanlı. 17. yy.

Eser Hakkari İli, Yüksekova İlçesi, Oramar Bucağı, Zerendi Köy’ünde bulunmuş 1965 yılında Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü tarafından Mevlana Müzesi’ne verilmiştir. Kazıma ve ajur tekniğinde bezenmiş olan Tavus kuşunun kuyruk kısmı döküm tekniğinde yapılmıştır. Ağız kısmında yer alan delikler ile kaide kısmında bulunan boşluk göz önüne alındığında eserin çeşme lülesi olduğu düşünülmektedir. Ancak eserin alem olduğu fikri daha ağır basmaktadır.